Κριτικές για τη θεατρική μας παράσταση

Μια μέρα μόλις μετά την εκατοντάχρονη επέτειο της αποβίβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη στις 2  Μαΐου του 1919 ανέβηκε στην πόλη μας μια εξαιρετική θεατρική παράσταση με θέμα τη μικρασιατική τραγωδία.
Αποτέλεσε μια εμπνευσμένη θεατρική  μεταφορά του αυτοβιογραφικού έργου της Βασιλικής Ράλλη «Μικρασία Πατρίδα Αξέχαστη», διανθισμένο με αποσπάσματα από τα «Ματωμένα χώματα» και τεκμηριωμένο ιστορικά από το έργο του πρόσφατα εκλιπόντος φιλολόγου Σαράντου Καργάκου «Η μικρασιατική εκστρατεία».

Για άλλη μια φορά η θεατρική ομάδα του Κέντρου Νεότητας Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κορίνθου μας ενθουσίασε  με μια θεατρική παράσταση επαγγελματικού επιπέδου αντλώντας από το εθνικό της θεματολόγιο τα πιο κοντινά μας  συγκλονιστικά γεγονότα της ιστορίας του Νέου Ελληνισμού.
Μέσα από μια σφιχτοδεμένη 80μελή ομάδα ερασιτεχνών ηθοποιών και συντελεστών όλων των ηλικιών και στη διάρκεια δυόμιση καθηλωτικών ωρών περίπου, παρέλασε μπροστά στα μάτια μας όλο το δράμα του μικρασιατικού ελληνισμού: οι ελπίδες και οι διαψεύσεις τους, τα όνειρα και οι φόβοι τους, τα πολιτικά οράματα αλλά και οι δολοπλοκίες των διεθνών συμφερόντων, οι καθημερινές ατομικές χαρές τους αλλά και το συλλογικό τους μαρτύριο,  οι λαχτάρες, οι εκτοπίσεις, οι διωγμοί, η φρίκη του πολέμου  αλλά και η πάλη για την επιβίωση και το πείσμα για τη συνέχιση της ζωής, ο ξεριζωμός αλλά και η νεκρανάσταση σε μια νέα πατρίδα.
Οι ερμηνείες συγκλονιστικές και βιωματικές , οι ψηφιακές προβολές ποιοτικές και  πλέον κατατοπιστικές, η μουσική επένδυση και τα τραγούδια γεμάτα συναίσθημα αλλά και παραμυθία, η σκηνοθεσία και τα κουστούμια πιστή αναπαράσταση της εποχής με απέριττο πλούτο, οι οικογενειακές ιστορίες τόσο οικείες  αλλά και ταυτόχρονα με ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες και άγνωστες πτυχές του ατομικού πεπρωμένου.

Αν κρίνω από την ακινησία και την προσήλωση μικρών και μεγάλων σχεδόν για ένα τρίωρο, τα ενθουσιώδη χειροκροτήματα που ξέσπασαν στο τέλος της παράστασης , το ιδιαίτερο εγκώμιο της προέδρου της Μικρασιατικής Στέγης Κορίνθου κας Ευστρατιάδου, τα ευμενέστατα σχόλια των θεατών και βέβαια τα λαμπερά πρόσωπα των ηθοποιών στο τέλος της παράστασης, η κριτική μου είναι πλέον  αντικειμενική και αντιπροσωπευτική.

Σε εποχή λοιπόν που η ιστορία μας βάλλεται,
χαλκεύεται και περιθωριοποιείται δεν έχω παρά να συστήσω ανεπιφύλακτα την παρακολούθηση ενός ολοζώντανου μαθήματος ιστορίας πρισματικά παρουσιασμένου για κάθε γενιά και να κλείσω με τα ανεκτίμητα πνευματικά της αποστάγματα:
τη δύναμη της ανθρώπινης θέλησης που σηκώνει τον άνθρωπο από την κόλαση της αβύσσου,
τη συζυγική αφοσίωση και την οικογενειακή αγάπη και τέλος
την  πίστη στο Θεό και την ευσέβεια στους αγίους μας
που ζυμωμένη με τη φιλανθρωπία από κάθε στρατόπεδο
καταξιώνει τον άνθρωπο και αφήνει πίσω του «θύμησες αλησμόνητες».

3 Μάϊου 2019 Κόρινθος

Βιολέττα Ρέλλου-Κουρκουλιώτη

Φιλόλογος

Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα protinewskorinthias.gr

Μια αληθινή ιστορία, την «τραγωδία του Μιρασιάτικου Ελληνισμού μέσα από την Ιστορία μιας Μοσχονησιώτικης οικογένειας», επέλεξε να ανεβάσει φέτος η Θεατρική ομάδα του Πνευματικού Κέντρου της Κοιμήσεως Θεοτόκου Συνοικισμού Κορίνθου.
Τα τελευταία χρόνια μας έχει συνηθίσει σε υψηλής ποιότητας καθ΄όλα παραστάσεις ιστορικού και πατριωτικού περιεχομένου με μυρωδιά ορθόδοξου ήθους και πολιτισμού, αλλά η συγκεκριμένη 2½ ωρών παράσταση είναι το κάτι άλλο.

Το λέω αυτό γιατί κατά τη διάρκειά της, πίσω μου και γύρω μου έβλεπα βουρκωμένα μάτια κι άκουγα ανθρώπους να προσπαθούν να πνίξουν το κλάμα τους , χωρίς να τα καταφέρνουν. Κι αυτό νομίζω ήταν και η επιτυχία της , καθώς η παράσταση κατάφερνε βιωματικά να μεταδόσει στο θεατή, όλα εκείνα τα συναισθήματα που ξεπηδούσαν από τις διαδοχικές εναλλαγές ευτυχίας και δυστυχίας που βίωσε ο Μικρασιατικός Ελληνισμός ( πλούτο, ανέσεις, χρήμα, διώξεις, εκτοπίσεις, εκτελέσεις, τάγματα εργασίας, κακουχίες, βάσανα, σφαγές, πόλεμο, καταστροφή, προσφυγιά) την περίοδο από αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και την τραγική καταστροφή του 1922 και την προσφυγιά που ακολούθησε.

Η εξαιρετική αυτή Θεατρική παράσταση, αποτελεί την ακριβή μεταφορά στο σανίδι (για πρώτη φορά νομίζω, και αξίζει συγχαρητήρια τόσο η επιλογή, όσο και η απόδοση) του βιβλίου της κας Βασιλικής Ράλλη με τίτλο «Πατρίδα αξέχαστη Μικρά Ασία» και υπότιτλο τα λόγια με τα οποία ξεκίνησα … « Η τραγωδία…», που εκδόθηκε το Νοέμβριο του 1995 από τις εκδόσεις «Ακρίτας» και συνεχίζει να επανεκδίδεται με επιτυχία. Ας σημειωθεί εδώ, ότι στο κτήμα της -95χρονης σήμερα- Βασιλικής Ράλλη , το οποίο της δόθηκε με κλήρο ως πρόσφυγας και με θαυμαστό τρόπο και υποδείξεις της ίδιας βρέθηκαν τα λείψανα των θαυματουργών Αγίων της Θερμής της Λέσβου , Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης.

Εκείνο που μου έκανε εντύπωση ήταν η εξαιρετική πειθαρχία και ο βιωματικός τρόπος με τον οποίο «ντύθηκαν» κυριολεκτικά το ρόλο τους ένα πλήθος από καμιά πενηνταριά το λιγότερο παιδιά νηπιαγωγείου, δημοτικού, Γυμνασίου και μερικά Λυκείου. Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στις πολλές και πολύωρες πρόβες ή στην έμπνευση των συντελεστών της παράστασης, πάντως έκαναν ένα βιωματικό μάθημα ιστορίας που δεν θα το ξεχάσουν ποτέ, παρότι ζούμε σε εποχή εσκεμμένης υποβάθμισης , λήθης και διαστρέβλωσης της ιστορίας του Ελληνισμού……

Καταπληκτικός στον πρωταγωνιστικό ρόλο ως Νικόλας ο Θανάση Κανατσούλης, πατέρας της Βασιλικής Ράλλη (της συγγραφέως), την οποία δεν γνώρισε ποτέ καθώς πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους στην Μικρασιατική καταστροφή , ενώ η σύζυγος του (Αγγελική) έγκυος 4 μηνών ( τη Βασιλική) πέρασε με βάρκα απέναντι στις ακτές της Λέσβου (στα Πάμφιλα). Τελικά μετά από χρόνια κακουχιών βρίσκεται άρρωστος στην Αμερική , όπου και πεθαίνει το 1948 ψυθιρίζοντας το όνομά τους χωρίς να δει ποτέ τη γυναίκα του και το παιδί του, έχοντας ως τελευταία του παρηγοριά μόνο την είδηση ότι ζουν και βρίσκονται στην Μυτιλήνη.
Ότι και να πει κανείς γι’ αυτήν την παράσταση είναι λίγο. Ένα μπράβο δεν αρκεί, ένα χειροκρότημα όσο θερμό και να είναι δεν φτάνει .Μια κριτική όσο καλή και να είναι, αδικεί την υπέροχη αυτή δουλειά των συντελεστών της. Σταματάω εδώ. Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια.

Πηγαίνετε να τη δείτε … έμειναν τρείς παραστάσεις 9,10,και 11 Μαΐου.

ΜΕΤΖΑΚΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ
Καθηγητής Θεολόγος 2ου Λυκείου και πρόεδρος του παραρτήματος της ΠΕΘ Κορινθία

Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα loutrakiblog.gr

Μια παρέα νέων, όλοι πνευματικά παιδιά του Πατρός Νεκταρίου Μαρμαρινού, του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Συνοικισμού (Ιωνίας) Κορίνθου ξεκίνησαν να αποδίδουν θεατρικά μορφές της Ελληνικής ιστορίας, που είχαν ιδιαίτερη συμμετοχή και καθοριστικό ρόλο στη διατύπωση της, κατά τις κρίσιμες περιόδους του Γένους μας.

Ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2007 με το έργο «Δημήτριος Βαρούχας, ο λόγιος της Κρήτης» συνέχισαν με το έργο «Κατσαντώνης το τίμημα της λευτεριάς» (Μάρτιος 2008), στη συνέχεια με τα «Παπά Θύμιος Βλαχάβας ο θρυλικός αρματολός της Θεσσαλίας» (Μάρτιος 2009), «Παύλος Μελάς ο Μακεδονομάχος» (Μάρτιος 2010), «Άγιος Γρηγόριος 0 Ε’» (Μάρτιος 2012), «Δόμνα Βισβίδη, η ηρωίδα της Θράκης» (Μάρτιος 2014), «Λέλα Καραγιάννη, η Μπουμπουλίνα της Κατοχής» (Δεκέμβριος 2014), «Ιωάννης Καποδίστριας, ο Άγιος της Πολιτικής» (Μάρτιος 2016), «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος Αυτοκράτορας» (Μάιος 2017) και το τελευταίο 11^ο έργο  «Μικρά Ασία-Πατρίδα Αξέχαστη» (Μάιος 2019).

Πάντοτε οι θεατρικές παραστάσεις του Πνευματικού Κέντρου του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Συνοικισμού (Ιωνίας) Κορίνθου αγκαλιάζονται και στηρίζονται από την Ιερά Μητρόπολη Κορίνθου και την κοινωνία της Κορίνθου. Η παρουσία του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κεγχρεών, την Παρασκευή 20 Μαΐου 2019, ο οποίος μετέφερε τις πατρικές ευλογίες και ευχές του Μητροπολίτη Κορίνθου κ.κ. Διονυσίου, καταδείχνει το μεγάλο ενδιαφέρον και την αγάπη της Μητροπόλεως προς τις εν λόγω δράσεις.

Είναι διασκευή της αληθινής ιστορίας της οικογένειας Μαραγκού από  τη  κα. Βασιλική Ράλλη-Μαραγκού  όπως γράφτηκε στο ομώνυμο βιβλίο της, η οποία παρουσιάζεται στο Κέντρο Νεότητας του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Συνοικισμού  (Ιωνίας) Κορίνθου.Η συγγραφέας έζησε στα Μοσχονήσια της Μ. Ασίας και βίωσε τις συμφορές,  τις καταστροφές και το διωγμό τους από τα πατρογονικά τους εδάφη στη νήσο Λέσβο, τη θλίψη της απώλειας. Στη νέα τους πατρίδα με ορμή οικοδόμησαν μια νέα ζωή χωρίς να ξεχνούν τη παλαιά.

Το θεατρικό σενάριο στηρίζεται σε ζωντανές μνήμες, δραματικά γεγονότα και περιγραφές ανθρώπων που βίωσαν την καταστροφή. Η πλοκή του έργου διακρίνεται για το ιερό πάθος, για τον πόνο, την νοσταλγία για την χαμένη πατρίδα. Το έργο είναι γεμάτο από ειλικρίνεια και αλήθεια που σε παρασύρει μέχρι την τελευταία στιγμή.
Περιβάλλεται από ένα κλίμα γνήσιας θρησκευτικότητας με ποιητικό λόγο. Από την οικογενειακή και κοινωνική  ζωή παρουσιάζονται εικόνες πολέμου, η ιστορική πορεία από την απόβαση του Ελληνικού στρατού στη Σμύρνη και την έναρξη της Μικρασιατικής εκστρατείας μέχρι την  τελική κατάληξη την καταστροφή.

Οι βασικές αδυναμίες της σκηνής, όπως ο περιορισμένος χώρος για την παρουσίαση των γεγονότων, η χρήση σκηνικών συγχρόνως για κλειστό και ανοιχτό χώρο, ξεπερνιόνται από τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων-video που γεφυρώνουν τις σκηνές του έργου και τα χρονικά διαστήματα. Γενικά η αντιμετώπιση των αδυναμιών του χώρου γίνεται επιτυχημένα από την σεναριογράφο κα. Ζωή Ρέλλου-Γεωργιάδη, η οποία ήδη έχει αποκτήσει πλούσιες εμπειρίες από τα προηγούμενα έργα.Η αφηρημένη έννοια του χώρου, φυσικός ή γεωμετρικός μετατρέπεται επιτυχημένα σε τόπο βιωματικών εμπειριών.Συγχρόνως, ο χρόνος γίνεται χώρος και η ζωή τοπίο.

Η μαρτυρία της ηρωίδας ξεκινάει από το Μοσχονήσι  και το Αϊβαλί και αγκαλιάζει όλο τον Ελληνισμό. Παρουσιάζεται με ειλικρινή τρόπο η αφέλεια και η ανεπάρκεια για σωστή εκτίμηση της πραγματικότητας  εκ μέρους της Ελληνικού  κράτους, ως και η έλλειψη συνολικής στρατηγικής και αντίστοιχων πρακτικών. Ακόμα, από τις εσωτερικές διαμάχες, από τους  διχασμούς «Ἐκ διχονοίας ἐρρύη τά φαύλα», οδηγηθήκαμε στην καταστροφή, από το έπος στην τραγωδία, από την ύπαρξη του Ελληνισμού σε όλη την Μ. Ασία στον αφανισμό.

Η φυγή της ηρωίδας στη Λέσβο και ιδιαίτερα στη λουτρόπολη της Θερμής στο λόφο των Καρυών, γίνεται αφορμή για την ανεύρεση των οστών του Άγιου Ραφαήλ και της συνοδείας Του κατά τη διάρκεια της εκσκαφής για την κατασκευή μικρής εκκλησίας, των Γενεθλίων της Παναγίας,  προς εκπλήρωση του τάματος της μητέρα της.Αυτή η τραυματική μνήμη, τα τραυματικά γεγονότα, που προσδιορίζουν αντιστοίχους τρόπους στη ζωή των ανθρώπων, μεταφέρονται κατά τρόπον ουσιαστικό και γνήσιο από τους ηθοποιούς του έργου.

Μια επιμελημένη παράσταση συνόλου, πολυπρόσωπη από 83 πρόσωπα με ροή, κορυφώσεις και εξάρσεις που κάθε ηθοποιός, σε συνάφεια με τους άλλους, είναι πρωταγωνιστής στο ρόλο του.Ένα θέατρο μνήμης που εκτυλίσσεται εντός του χώρου του θεάτρου.Μία παράσταση που έχει ξεφύγει από το επίπεδο ενός ενοριακού έργου και δύναται να παρουσιασθεί  επιτυχώς οπουδήποτε.

Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους φανερούς και αφανείς που εργάστηκαν σκληρά σε αυτή την συλλογική προσπάθεια.Τους ευχαριστούμε επιπλέον διότι συνειδητοποιούμε ότι η μνήμη δεν μας μεταφέρει μόνο συναισθηματικά και ιστορικά φορτία μιας αγιάτρευτης πληγής που είναι η απώλεια της Μ. Ασίας, από το τότε στο τώρα, αλλά γίνεται και οδηγός προς αποφυγή λαθών και σφαλμάτων που έχουν σχέση με το εθνικό πεπρωμένο  των σημερινών Ελλήνων.
Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου Εντεταλμένος Σύμβουλος Πελοποννήσου Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.

Δημοσιεύτηκε στο http://apostolospapafotiou.blogspot.com/